BODON

Төр улсаа авч явж байгаа байдал, арга барил болохгүй байна аа гэдгийг амтай болгон ярьж байна. Болохгүй байна аа гэдгийг  өнөөгийн Монголчуудын байгаа байдал, амьдралын түвшин, төр засгийн чадавхи, чансаа, үйл ажиллагаа гээд олон юмаар нотлогдож байна. Энэ тал дээр бараг хүн бүр санаа нийлж байгаа байх. Бараг 30 жилийн хугацаанд ямар өөрчлөлт, ямар үр дүн гарав аа гэж. Үр дүн буюу бидний хүрсэн түвшин маань хүн бүрийн нүдэнд ил байна. Тааруухан дүн тавьж байна. Тэгвэл яавал онц дүн тавих түвшинд хүрч чадах вэ гэдэг асуулт гарна. Улиг болсон зүйлээ давтаж яриад хэрэггүй л дээ. Тухайлбал,  хүнээ сольё, шүүхээ шударга болгоё  гэдэг ч юм уу, эсвэл  хахууль авч байгаа учраас тэр хүмүүсийг л сольчихвол  болчих юм шиг ярьдаг. Өөрөөр хэлбэл, өнөөг хүртэл адгийн шаарнуудаа сонгоод ирсэн учраас бүх юм уруугаа явчихжээ, тэгэхээр одоо л жинхэнэ өөгүй шударга хүмүүсээ сонгоё ч гэж байх шиг. Тэгвэл өдий 30 жил олон сонгууль явуулахдаа яахаараа дандаа муу хүмүүсээ сонгоод байсан хэрэг вэ гэдэг а

Есүс Христ Есүс Христ гэдэг хүний төрсөн өдөр болж байна.Дэлхий даяараа л тэмдэглэж байна даа. Бараг л олон улсын баяр болчихож дээ. Санта гэдэг өвгөн бэлэг тараадаг гэж байгаа. Хүүхдүүд баярлаг л дээ. Санта өвгөн бол зохиомол үлгэр байж хэмээн мундаг ''нээлт'' хийж цэцэрхдэг  насанд хүрэгчид өөрсдөө хүүхэд байгаагүй юм шиг аашлах нь дургүй хүрмээр. Хүүхдүүд хэмээх бяцхан хүмүүс бол баярлуулж байх ёстой бурхад юм. ''Хоролмаа'' хочтой нэгэн эмэгтэй гишүүн Бурхан  багшийн их дүйчин өдрийг амралтын өдөр болгох хууль санаачилж саяхан УИХ-аар албан ёсоор батлууллаа. Христын төрсөн өдөртэй адилхан баярын өдөр болгож байгаа юмдаг уу даа. Уг нь манай улсад 1990 оноос хойш тэмдэглэж эхэлсэн боловч амардаггүй байсныг нь сая ийнхүү бүх нийтийн амралтын өдөр болгосон байна. Будда Будда хэмээгчийн төрсөн өдөр нь зуны аль нэг  сард тохиодог, гэхдээ өдөр нь янз бүр байдаг гэнэ. Төрсөн болон нас барсан он нь тодорхой бус бөгөөд Энэтхэгт төрсөн гэ

Э.Чулуунчимэг ...Чиний минь сэтгэл хувиран одохгүй    Нэг л зангаараа зөвхөн надтай... хэмээн дуучин Э.Чулуунчимэг дуулна. ''Бид хамтдаа''   нэртэй дуу нь. Харамсалтай нь тэр хүний амьдрал ийм байсангүй. Түүний нөхөр Б.Болдын сэтгэл нь хувиран оджээ . Тэрээр эхнэр хүүхдээ хаян Чулуунчимэгийн ''сайн'' найз, дуучин Х.Мөнгөнцэцэгийг сонгож шинэ бүл зохиосон билээ. Таван жилийн хамтын амьдрал ингээд ''будаа'' болжээ. Хэн хохирох вэ? Хамгийн түрүүнд хүүхэд  л хохирно. Тэр хоёр маань олны танил, хайртай хос байсан учраас мэдээж хэн бүхний анхаарал татах нь ойлгомжтой. Их ч шуугисан даа. Миний хувьд ч бас л харуусаж байлаа. Уншигчид маань надаас   ''Чи яагаад одоо энэ тухай бичих болов?''  гэж асуух байх л даа. Хүний амьдрал бусдад хамаагүй гэдэг. Мэдээж, гэхдээ энэ хүмүүсийн амьдралаар жишээ авч хүүхэд хэрхэн хохирогч болдог  тухай  ярих гэсэн юм л даа. Гэр бүл салалт  бол Монголд ноцтой асуудал болж, гэр бүлийн х

Өвөл хаврын улиралд (11 сараас 5 сар хүртэл) хурдан морины уралдаан зохион байгуулахыг хориглосон Засгийн газрын 2019 оны 57-р тогтоол гэж бий.   Энд дарж үзнэ үү Хүйтэн нойтон, халтиргаатай үед хурдан морь унах нь хүүхдэд аюултай гэж үзээд гаргасан шийдвэр гэж хүн бүр л ойлгож байгаа. Балчир хүүхдүүдээ хамгаалсан арга хэмжээ, гэхдээ бусад үед нь хүүхдээр унуулах нь хэвээрээ учраас хүүхэд бүрэн хамгаалагдсан гэж хэлэх боломжгүй. Уг нь хүүхдээр хурдан морь унуулахыг бүрмөсөн хориглох ёстой юм. Энэ тухай өмнө нь зөндөө л бичиж байсан даа. Харамсалтай нь үүнийг эсэргүүцэх хүмүүс зөндөө байна аа. Би багаасаа уралдаад ирсэн, үхээгүй л байна гэх. Зарим нь мориноос ойчих бол байдаг л асуудал гэж ярих. Ингэж ярьж байгаа хүмүүс мориноос ойчиж үхээгүй, бэртээгүй байж болно л доо, гэхдээ өөр олон хүүхэд хохирсон байдаг юм. Тэр хүүхдүүдийн хохь уу тэгээд? Янз бүрийн тоо мэдээ явж байдаг. Ялангуяа ойчиж бэртсэн хүүхдүүд (буюу тэдгээрийн эцэг эх, морины эзэн, уяач нь) тэрийгээ нуудаг учраас бо

НИТХ-ын дарга Р.Дагва (зүүн талд) ба Нийслэлийн захирагч С.Амарсайхан Автозам ашигласаны татварыг 5 дахин нэмэгдүүлэх шийдвэрийг Нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас (НИТХ)  гаргасаныг эсэргүүцэж иргэд машинтай жагсаал хийсэн билээ. Хэдийгээр машинтай жагсаалд биечлэн оролцсон иргэд цөөхөн байсан боловч дийлэнх иргэд энэ шийдвэрийг эсэргүүцэж байгаагаа нийтийн цахим сүлжээгээр (Фэйсбүүк, Твиттер г.м) болон бусад олон сувгаар илэрхийлж байсан юм. Замын татварыг нэмэх санаачлага гаргасан эрхмүүдээр НИТХ-ын дарга Р.Дагва ба Нийслэлийн захирагч С.Амарсайхан нарыг онцолж байна. Тэгвэл НИТХ сая хуралдаад мөнөөх шийдвэрээ хүчингүй болгожээ. Ард түмэн эсэргүүцэж байгааг мэдэрсэн хэрэг. Уг нь далд санаа нь бол тэнэг иргэд нь жаахан үглэж байгаад номхрох байх гэж тооцоолсон байх л даа. Гэвч газар сайгүй бухимдаад ирэхээр яалт ч үгүй сандарч, нөгөөтэйгүүр 2020 оны сонгууль дөхөж байгаа болохоор иргэдээ хилэгнүүлэх нь буруу алхам гэдгийг ухаарсан биз дээ. Намын дарга нь ч бас тэ

Шинэ он гарах дөхөж байна. Өнгөрсөн хугацаанд  Монгол улсад маань юу болоод өнгөрөв өө?  Сайн сайхан дуулгах юм алга даа. Монгол Ардын Нам 2016 оны сонгуульд ялж олонхи болоод дураараа тонгочиж, дунд чөмгөөрөө жиргэсэн он жилүүд  болж өнгөрлөө. 60 тэрбумын төлөвлөгөө амжилттай хэрэгжиж, зорьсон зорилгодоо хүрсэн эрх баригчид маань ЖДҮ дэмжих санг хоосолж, ялсан намын сүр хүчийг үзүүлэв. 60 тэрбумын операцад хамрагдсан хүмүүс намаа цээжээрээ хамгаалж тас гүрийж үнэнчээ баталж хоолтойгоо үлдсэн боловч гардан зохион байгуулж удирдсан Ц.Сандуй   (Нийслэлийн Иргэдийн Хурлын дарга байсан, Нийслэлийн МАН-ын  хорооны дарга асан) , А.Ганбаатар (МАН-ын гишүн, Шинэ хаад группын захирал) нар шүүхээс ял авч золиосонд нь явсан билээ. Гол толгойлогч нь болох М.Энхболд (УИХ-ын дарга асан) цэвэрхэн мултарч чадсан нь үнэн, гэхдээ хэрэг хуучирдаггүй гэдэг биз? Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх шахмал түлшийг гэр хорооллынхонд ''шахаж'' агаарын бохирдлыг шийдэх арга хэрэгжүүлсэний үр дүнд агаар

Парламент Телевизээр сая Сонгуулийн тухай хуулийн талаар хуульч, судлаачдыг  оролцуулж ярилцлага хийжээ. Аргумент хэлэлцүүлгийн ээлжит нэвтрүүлэг юм байна. Уг ярилцлагад хуульч Д.Үүрцайх, хуульч Х.Номингэрэл , хуульч В.Удвал нар оролцжээ. Энэ холбоосоор орж үзээрэй:    https://www.facebook.com/ParliamentTVMon/videos/2158621874445929/ Ярилцлагыг үзээд төрсөн сэтгэгдлээ ерөнхийд нь өгөөд, тэгээд дараа нь зарим оролцогчдын хэлсэн тодорхой үгэнд хариу болгож өөрийн бодлоо бас бичлээ. Ерөнхийдөө дээрх 3 оролцогч маань Парламентын засаглалыг хамгаалагч нар гэдгийг ойлголоо. Мэдээж мэргэжлийн хүмүүс учраас онол дүрмийг нь сайн судалсан л байх, гэхдээ аливаа асуудалд хандахдаа дан онол дүрэм ярихаас гадна амьдрал бодит байдлыг бас харгалзаж бодолцох нь эрүүл ухаалаг хандлага юм. Гэвч харамсалтай нь эдгээр хуульчид бодит нөхцөл байдлыг харгалзаж үзэж байгаа юм огт алга. Харин ч хувь тэнцүүлсэн (пропорционал) сонгуулийн арга нь Парламентын засаглалыг бэхжүүлэхэд , намуудыг төлөвшү

Монгол улс хүүхдэд ээлгүй улс гэдэг нь үнэн болохыг олон баримтаар нотолж болно. Нотлогдсоор ч байгаа. Ирээдүйн иргэдээ нас бие нь гүйцээгүй нялх балчир байхад нь хурдан морь унуулж ална, сургуулийнх нь гадаа машинаар дайрч ална, төрсөн болон төрөөгүй эцэг эх нь зодож тамлаж ална, эсвэл элдэв ослоор цааш нь харуулна (2019 он гарсаар 4 нялх үрсээ гадаа ил жорлонд унагаж хөнөөжээ). Алуулчихалгүй амьд мэнд азаар салгалж яваа нэг нь гэр бүлийн хүчирхийллийн хажуугаар цэцэрлэг сургуульд очиж элдвээр тамлуулж, сэтгэл санааны ба бие махбодийн яргалал амссаар нас бие гүйцдэг. Ийм амьдрал туулж яваад том болсон хойноо эдгээр хүмүүс зан авир, ёс суртахууны хувьд яаж тайван амгалан, өрөвч, хүнлэг байж чадах вэ дээ. Ойлгомжтой асуудал. Энэ удаа цэцэрлэгийн хүүхдийн асуудлыг хөндөж ярих болно. Хичээлийн шинэ жил эхлээд удаагүй байна. Цэцэрлэгийн хүүхдүүдийг шинээр элсүүлэхдээ цахимаар бүртгэл явуулсаны дараа сугалаагаар азтанг тодруулсан байна. Хүүхдийнх нь нэр сугалаанд таарсан эцэг эхчүүд бөө

Даам тоглож байгаагүй, тоглодоггүй  хүн ховор байх аа. Социализмын үед их тоглодог байсан даа. Ажлын зав чөлөөгөөр, цайны цагаар үзэлцдэг байлаа. Сонирхолтой ч тоглоом.  Тоглолтын явцад даам гарч чадвал ялалт бараг л хармаанд орсон гэсэн үг. Тэгэхээр даам гарна гэдэг бол амар биш, харин даам гарч  чадвал  пээдийнэ шүү дээ. Эндээс даам гарах гэдэг зүйрлэл бий болжээ. Ухаандаа даам гарсан хүн гэдэг бол томорчихсон, хэнд ч дийлдэшгүй, эрхтэй дархтай мундаг хүн гэсэн утгатай.  Сая Үндсэн Хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг хэлэлцэж байх явцад УИХ-ын гишүүн Учрал энэ нэр томъёог хэрэглэж нэлээн ширүүн дуугарч харагдана лээ. Яамдын газрын дарга нар "даам" гарчихсан хүмүүс байдаг гэж шүүмжилж байсан залуу гишүүн маань төрийн алба хашиж байгаа хүмүүс яагаад даам гараад байгааг болон яавал даам гардаггүй болгох вэ гэдэг учир шалтгаан болон ямар шийдэл байж болох вэ гэдэг тухай харин ярьсангүй.  За би Монгол улсын нэгэн сайн эр болж, Учрал гишүүний өмнөөс төрийн албаныхан