Бөөрний архаг үрэвслийг яаж эмчлэх вэ?

Richard Bright (1789-1858)

Брайт'с өвчин  (Bright's disease. Анх нээсэн хүн Ричард Брайтын нэрээр нэрлэсэн ) буюу архаг, ужиг бөөрний үрэвсэл гэдэг өвчнийг яаж шээсээрээ анагаах вэ? Энэ талаар Армстронг номондоо юу гэж бичсэнийг хүргэе. Тэрээр ийм өвчтэй 40-өөд насны эмэгтэйг хэрхэн эмчилсэн тухайгаа бичжээ. Хэрвээ ийм өвчтэй хүн байвал дараах  аргаар эмчлээд үзэх хэрэгтэй. Хүндэрч ужигарсан бөөрний өвчнийг эмч нар угаасаа эмчилж чадахгүй гээд наслах хоногийнх нь тоог хэлчихсэн бол тухайн өвчтөнд алдах юмгүй учраас оролдоод үзэх л хэрэгтэй. Хамгийн гол нь  Армстронгийн эмчилсэн журам зааврыг  яг хатуу дагаж хийх хэрэгтэй. Иймийн тулд туслах хүн хэрэгтэй, мөн өвчтөн өөрөө тийм хүсэл зоригтой байх ёстой.

Хүний цусанд байх гол протейний  нэг нь Альбумин бөгөөд үйлдвэрлэгч нь элэг юм. Элэг буюу бөөр чинь хэвийн ажиллахгүй үед альбуминий  зохистой хэмжээ өөрчлөгддөг.
Бөөрний үрэвслийн гол шинж тэмдгүүд нь шээсэнд их Альбумин илрэх, бөөр хөөж хавдах, даралт өндөр болох зэрэг юм. Бөөрний эд эс гэмтсэнээс болж Альбумин хэвийн хэмжээнээс ихээр алдагдаж шээсэнд ордог. Мөн шээсэн  дахь улаан бөөмөөс шалтгаалж шээсний өнгө ягаан, хүрэн болох, хэт их протейний  агуулгатай болсоноор шээс хөөстэй болох, нүүр, гар, хөлөнд усан хаван гүйх, жин нэмэгдэх зэрэг шинж илэрнэ. Чихрийн шижинтэй хүмүүст их тохиолдоно.

Өвчтөн С, 40 дөнгөж гарч байгаа, эмэгтэй. Эмч нар 2 хоногийн нас өгсөн. Хүнд амьсгаатай. Шээс нь маш бага гарцтай, өтгөн, цус идээ холилдсон маягтай. Жин нь 280 паунд буюу 127 кг байсан.  Шээсээ уугаад 4 хоногийн дараагаас шээсний гарц нэмэгдэж 60 граммаас 600 грамм болсон. Үнэр, өтгөн нь өөрчлөгдөж шингэрч эхэлсэн. Үнэр нь алга болсон. Шээсээ уухын хажуугаар ус бага багаар соруулаар уусан.  23 дахь өдрөө өвчтөн илт сайжирч ирсэн болохоор асрагч нарынх нь хүсэлтээр бага хэмжээтэй зорсон луувангийн шүүсийг лемоноор амтлаад өгсөн. Гэвч харамсалтай нь байдал буцаад хүндэрсэн. Шүүсийг уусны дараа 2 цагийн дотор харшил илэрч, хоёр гараар нь тууралт гарсан. Шээсний гаралт хүндэрч, гэдэс нь тавгүй болж хөөлт бий болсон.

Сувилагчийн шээсэнд алчуур шингээж өвчтөний гэдсэн дээр жин тавьсан. Хоёр гарыг нь мөн шээсээр үрж угаасан. 4 цагийн дараа шээсний гарц сайжирч эхэлсэн. Маргаашнаас нь биеийн байдал буцаад сайжирч эхэлсэн. Харин тууралт нь бараг 7 долоо хоногийн дараа алга болсон.
Шээсний терапи эмчилгээний нэг чухал хэсэг бол өвчтөний бүх биеийг шээсээр арчиж үрэх явдал. Уг өвчтөний биеийг өдөрт 2 удаа тус бүр 2 цагийн турш шээсээр нь үрж массаж хийсэн. Өөрийнх нь шээс хүрэлцэхгүй учраас нэг сувилж байсан эмэгтэйн шээсийг хэрэглэсэн.

48 дахь өдөр болоход өвчтөний биеийн байдал хэвийн болсон учраас 49 дэх хоног дээр нь мацагийг зогсоож , өдөр дунд нимбэгний шүүс өгөөд дараа нь  4 цагт бүтэн нимбэгэ сорж идсэн.  Орой 6:30-д бага хэмжээтэй жигнэсэн загас, 2 ширхэг жигнэсэн төмс идсэн. Маргааш өдөр нь 2 удаа багавтар хоол идсэн. Хоолоо сайн зажилж идсэн.  Долоо хоногийн дараа өөрөө бие даан явж, өрөөн дундуур чөлөөтэй явдаг болсон. Хэдийгээр илааршсан боловч шээсээ уудгаа зогсоогоогүй, шээсээр массаж хийдгээ болиогүй. Ялангуяа нүүр, хүзүүгээ шээсээр үрж массаж хийдэг. Үүний дүнд нүүрний арьс, үс , ерөнхий  гадаад өнгө үзэмж илт сайжирсан.

За энэ өвчтөний эмчилгээг яг дагаж хийвэл иймэрхүү хүнд өвчтэй болсон хүмүүс 48 хоногийн дараа илааршиж байна. Сар хагасын л ажил байна шүү дээ. Хатуу дэглэм барих хэрэгтэй.
Дээрх жишээнээс харахад мацаг барьж, шээсээ ууснаар  бие организмыг өөрөөр нь эмчилж болдогийг нотолж байна. Энэ өвчинд тийм амархан бууж өгөх хэрэггүй гэдгийг харуулсан жишээг дээр өгүүллээ. Анагаах ухаанаас авралгүй гэдэг хариу сонссон хүмүүст алдах юм юу байх билээ?

Тайлбар:

Шээсний терапи эмчилгээ гэж юу вэ?
- Хоол идэхгүй
- Гарсан шээс болгоныг  ууна. 
- Ус ууна.
- Шээсээр биеэ арчиж иллэг хийнэ.

Шээх бүрдээ дундаас нь тасалж тосож аваад бүгдийг нь ууна. Эхний ба сүүлийн хэсгийг тосохгүй. Ам цангавал ус ууж болно, гэхдээ хамаагүй ихээр ууж болохгүй. Шээсээр иллэг (массаж) хийхдээ хуримтлуулсан шээсийг том амсартай (түмпэн) саванд хийгээд  ойрхон тавьж байгаад гарынхаа алгыг норгоод иллэг хийх газраа үрж арьсанд шингэж хаттал нь иллэг хийнэ. Бага бага хэсгээр хөөж хийсээр бүх биенд массаж хийх ба дээрх жишээн дээр энэ ажилбарыг 2 цаг хийдэг байсан гэж бичжээ. Дууссаны дараа хагас цаг орчим байлгаад бүлээн шүршүүрт орж биеэ угаана. Иллэг хийх шээсийг шээх болгондоо бага багаар тасалж авч  цуглуулна. Хуримтлуулсан шээс муудна гэж байхгүй. Таглаатай том саванд хадгалах хэрэгтэй.